FIV- Zespol nabytego
niedoboru immunologicznego kotow
Jest to jedna z bardzo niebezpiecznych
chorob kotow, jej objawy sa czesto podobne do tych ktore spotykamy w
innej wirusowej chorobie - bialaczce /FeLV/
Wirus wywolujacy FIV nie jest przyczyna smierci zweirzecia, powoduje
on jedynie ze organizm staje sie bezbronny wobec wszelkiego rodzaju
bakterii, grzybow, pasozytow itd...
FIV - jest choroba wywolana przez wirusy nalezace do tej samej rodziny
retrowirusow, do ktorej nalezy takze wirus bialaczki kotow /FeLV/ czy
tez wirus wywolujacy u ludzi AIDS.
FIV jest wirusen gatunkowo-specyficznym co oznacza, ze atakuje on wylacznie
koty -zarowno domowe jak i dzikie, a nie jest grozny dla innach zwierzat
czy czlowieka. Dlatego nie ma zadnego zagrozenia dla zdrowia osbo, ktore
maja kontakt z kotem chorym na FIV.
Najwieksze ilosci wirusa znajduja sie w slinie a zakazenia w 99% przypadkow
nastepuje poprzez pogryzienie- podczas walk terytorialnych kotow lub
walk o samice w trakcie godow. Dlatego tez FIV wystepuje znacznie czesciej
u niewykastrowanych samcow niz u samic.
Choc zdarza sie to niezmiernie rzadko, FIV moze takze przechodzic z
pokolenia na pokolenie. Dochodzi do tego, jesli kotka zostaje zakaozona
wirusem podczas ciazy czy karmienia. Wtedy okolo 25% kociat pochodzacych
od takiej matki bedzie wykazywala wirusa we krwi. Do zakazenia tych
kociat moze dojsc podczas ciazy/wirus przechodzi przez lozysko do plodow/
ablo matka moze zakazac kocieta juz po porodzie - podczas przegryzania
pepowin lub pozniej podcazs opieki nad maluchami.
Podobnie jak FeLV, FIV jest wirusem bardzo wrazliwym na rozne czynniki
srodowiska. Zabija go zarowno wysoka jak i niska temperatura, promienie
sloeczne, detergenty i srodki odkazajace. Jest rowniez bardzo wrazliwy
na wysychanie. Poza organizmem kota nie potrafi przezyc nawet kiliku
minut. Nie ma mozliwosci przyniesienia aktywnego wirusa do domu na butach,
ubraniu czy jakis przedmiotach, nawet jesli mialy one wczescniej kontakt
z koten chorym na FIV.
Wyrozniamy trzy stadia choroby:
· Stadium poczatkowe /ostre/
· Stadium latentne /bezobjawowe nosicielstwo/
· Stadium koncowe /terminalne/
Stadium poczatkowe:
Wystepuje bezposrednio po wniknieciu wirusa do organizmu kota. W tym
cazsie wirus dostaje sie do krwi, atakuje biale krwinki /leukocyty/
i wraz z krwia dociera do kazdego organu i tkanki. Poniewaz wirus nisczczy
krwinki zauwazamy silny spadek ich liczby. Zwykle towarzyszy temu goraczka,
posmutnienie i nieznaczne powiekszenie wezlow chlonnych. Objawy te trwaja
krotko i szybko mijaja, najczeciej niezauwazone przez wlasciciela.To
stadium trwa zazwyczaj 4-6 tyg.
Stadium latentne:
W tym okresie ktory moze trwac nawet kilkanascie lat, nie wystepuja
zadne objawy choroby nie ma juz takze zmian we krwi- ilosc bialych krwinek
szybko powraca do normy. Wykrycie tego stadium podczas badania kilnicznego
czy poprzez standardowe badania krwi nie jest niestety mozliwe. Jednak
przez caly czas wirus powoli niszczy uklad odpornosciowy kota az dochodzi
do sytuacji, w ktorej spadek odpornosci jest tak silny, ze rozpoczyna
sie trzcie stadium choroby.
Stadium koncowe:
To stadium choroby pojawia sie kiedy zakazony kot jest juz w podeszlym
wieku, gdzie jego system immunologiczny nie funkcjonuje prawidlowo bowiem
wirus znisczczyl jedne z najwazniejszych komorek tego systemu tzw.:
limfocyty. Powoduje to niezwykla wrazliwosc organizmu na wszelkie infekcje
wywolane przez zarazki, ktore u zdrowego kota sa zupelnie niegrozne,
bowiem jego uklad odpornosciowy bez problemu je niszczy. Obserwujemy
zakazenie przewodu pokarmowego, ukladu oddechowego, skory i uszu, moze
tez dojsc do rozwoju nowotworow.
Objawy:
Koty chore na FIV maje wiele niespecyficznych objawow tj.: apatia, graczka,
brak apetytu, utrata wagi, powiekszenie wezlow chlonnych. Identyczne
objawy maga takze wystepowac w przebiegu bialaczki kotow. Nalezy pamietac
ze objawy pojawiaja sie zawsze w koncowyn stadium czyli terminalnym.
Pozostale stadia choroby czesto zostaja niezauwazone.
Zakazenie jamy ustnej: Przewlekle stany zapalne jamy ustnej wystepuje
u okolo 50% kotow chorych na FIV.
Zakazenie ukladu oddechowego: okolo 30% kotow zakazonych FIV choruje
na przewlekle zapaleonai gardla, ktrani ,tchawicy, tzw. Katar koci.
Choroby oczu: rowniez zakazeniom ukladu oddechowego moga towazyszyc
infekcje spojowki i rogowki. Dochodzi do ropniecia oczu, zaczewienienie,
swiatlowstret.
Zakazeni skory i uszy: Nawracajace sie infekcje skory lub zapalenie
uszu moga wskazywac na objawy FIV. U kotow zarazonych na FIV bakteria
immunologiczna skory jest bardzo slabiona i nie potrafi zapobiec wnikaniu
tych zarazkow. Pjawiaja sie lysienia, kot drapie sie a wskutek tego
powstaja chrostki. Czesto obserwuje sie ciezkie inwazje swierzbowca
usznego.
Choroby ukladu pokarmowego: Przewleka biegunka pojawia sie u okolo 10-20%
kotow zakazonych FIV.Moze byc ona winikiem dzailania bakterii czy pasozytow
jelitowych lub wynikac z nowotworow.
Anemia: Niedokrwistosc czyli obnizenie liczby czerwonych cialek krwi
/erytrocytow/ spotykana jest u okolo35% kotow zakazonych FIV. Jest ona
spowodowana prawdopodobnie wynikiem pierwotniaka Haemobartonella felis,
bardzo popularnego u kotow. U zdrowego kota pierwotniak ten nie jest
w stanie wywolac zadnej choroby,jednak w sytuacji obnizenia odpornosci
zaczyna sie rozmnazac i niszczy czerwone cialka krwi.
FIV jest chorba ktora w pierwszych dwoch stadiach przechodzi bezobjawowo
i nie wskazuje na zadne zarazenie wirusem, a wyniki badan klinicznych
i analiza krwi wskazuja ze kot jest zdrowy. Dopiero przy trzecim etapie
choroba alarmuje wlasciciela i weterynarza. Jednak pojawiajace sie wtedy
objawy moga towarzyszyc wielu innym chorobom np. Watroby czy nerek,
niemal identyczne objawy spotykamy przy wystapieniu bialaczki. Podobnie
badania krwi czy moczu nie daja nam jednoznacznej odpowiedzi - nawet
jesli obnizony jest poziom czerwonych i bialych cialek krwi nie mozemy
miec pewnosci czy jest to FIV. Pewna wskazowka jest powtarzanie sie
infekcji roznych narzadow i tkanek oraz trudnosci powrotu kota do zdrowia.
- ale taka sytacja ma miejsce takze w przebiegu FIV.
Zdiagnozowanie zakazenia FIV, a przede wszystkim odroznienie go od bialaczki,
jest mozliwe tylko przy wykonaniu specjalnego testu o nazwie ELISA.
Za pomoca ktorego wykrywa sie przeciwciala czyli specjalne bialka produkowane
przez organizm w celu obrony przed wirusem. Test ten pozwala zarowno
na wykrycie zakazenia FIV u pozornie zdrowego kota /czyli drugie stadium/
jak i u kota, ktory wykazuje juz jakies objawy FIV.
W jakich sytuacjach przeprowadza sie test ELISA ?:
· -Koty hodowlane kotki jak i reproduktory
· -Adopcja wolno zyjacego kota /przed przyniesieniem jego do
domu/
· -przy podejrzeniu walki z zarazonymi kotami
· -przy pojawieniu sie objawow FIV nawet gdy testy wczesniej
byly negatywne
·- jesli nigdy przedtem nie byl wykonywany taki test
· -kiedy kot moze wono wychodzic na spacery i ma kontakt z obcymi
kotami
Interpretujac wyniki testu, nalezy pamietac
ze zdarzaja sie zarowno wyniki falszywie dodatnie i falszywie ujemne:
Dlatego niezaleznie od wyniku, zaleca sie jego powtorzenie po okolo
6-8 tygodniach.
Wyniki falszywie ujemne- moga wystepowac w pierwszych 8-12 tygdonaich
choroby, jesli organizm kota nie zdazyl wyprodukowac w tym czasie przeciwcial.
Ponadto trzeba dodac ze jeden na dziesiec kotow zarazonych FIV nie produkuje
przeciwcial w zadnym stadium tej choroby i u nich wynik badania bedzie
zawsze ujemny.
Testu nie powinno sie przeprowadzac u mlodych kociat ponizej 6miesiaca
zycia, bowiem w ich krwi moga wystepowac przeciwciala otrzymane od matki
i otzrymany falszywie dodatni wynik. Podbnie u zwierzat zaszczepionych
przeciwko FIV moga wystepowac wyniki falszywie dodatnie.
Zapobieganie: Najwazniejszy punktem w zapobieganiu FIV jest wykrywanie
zararonych kotow i ich izolacja. Poniewaz choroba ta ma przebieg bardzo
skryty, kazdy kot powinien byc zbadany w kierunku zakazenia za pomoca
testu ELISA.
Kastracja kocurow i kotek wychodzacych na zewnatrz, dzieki temu zmiejsza
sie prawdopodobienstwa walki o terytorium i walki godowe.
Latem w roku 2002 w USA zostala zarejestrowana pierwsza szczepionka
przeciwko FIV- Felovax FIV /Forte Dogde Animal Health/: Zawiera ona
nieaktywne wirusy dwoch roznych podtypow /amerykanskiego A i azjatyckiego
D/, ktore w testach labolatoryjnych wywolywaly najwiekszy i najdluzszy
poziom odpornosci. Niestety szczepionka ta nie daje odpornosci u wszystkich
zwierzat, nie jest takze do konca jasne, czy po szczepieniu kot jest
odporny na wszystkie piec podtypow wirusa /A,B,C,D, E/, ktore wystepuja
w swiecie.
Innym powaznym problemem jest to ze ma wplyw na test ELISA. Test ten
wykazuje obecnosc przeciwcial przeciwko FIV i jest najskuteczniejsza
metoda wykrywania zarazonych kotow. Poniewaz u zarono u kotow chorych
jak i u kotow szczepionych przeciwko FIV pojawiaja sie we krwi przeciwciala
pzeciwko FIV, stad niemozliwe bedzie odroznienie kotow chorych od kotow
szczepionych na podstawie dodatniego testu ELISA. Taki wynik bedzie
oznaczac zarowno:
a) kot jest chory
b) ze byl szczepiony
c) ze byl szczepiony i zachorowal
Podobnie jak w przypadku bialaczki, innym
potencjalnym niebezpieczenstwem zwiazanym z ta szczepionka jest mozliwosc
powstania w miejscu szczepienia bardzo zlosliwego nowotworu /tzw. miesaka/.
Daltego tez z powodu podanych wyzej watpliwosci szczepienie przeciwko
FIV nie jest na razie zalecane jako standardowe, zarowno ze wzgledu
na nie udowodniona jeszcze skutecznosc jak i mozliwosc powaznych problemow
z diagnozowaniem choroby na podstawie testu ELISA.